KARAMANOĞULLARI BEYLİĞİ (1256-1487)
Karamanoğulları Beyliği, Anadolu beylikleri içinde ilk kurulan ve en uzun süre ömür süren beylik olmuştur. Beyliğin yeni kurulduğu zamanlarda bile diğer beyliklerden daha geniş toprağa sahip olmaları çabuk gelişmesine ve büyümesine vesile olmuştur. Beyliğin kuvvetlenmesi ve Selçuklu Devleti'nin merkezi Konya'ya hakim olmaları sebebi ile Karamanoğulları Beyliği kendisini Selçuklu Devleti'nin varisi olarak görmüştür.
Oğuzların Salur yahut da Afşar boyundan olan Karamanlıların Anadolu'ya ne zaman geldikleri konusunda kesin bilgiler mevcut değildir. Tuğrul Bey ile birlikte Anadolu'ya geldikleri ve Tuğrul Bey'in dönmesinden sonra bölgede kaldıklarını gösteren eserler bulunmaktadır. Ayrıca Moğol istilasından kaçmak sureti ile geldiklerini belirten kaynaklarda mevcuttur.
Karamanlıların Anadolu'daki yerleşmelerine ait kati tarih I. Alaeddin Keykubat zamanına rastlamaktadır. Alaeddin Keykubat Karamanlıları 1228 yılında Ermenak yöresine yerleştirmiştir.
Karamanlıların ilk mühim tarihi şahsiyeti Kerimüddin Karamandır. Babasının ölümünden sonra 1256 yılında Selçuklu Devleti'nin Moğollar karşısında düştüğü durumdan faydalanarak serbestçe hareket etmiş ve topaklarını genişletmiştir. Selçuklu hükümdarı IV. Kılınç Arslan, Kerimüddin Beyin başka hadiseler çıkarmasından endişe ederek elinde bulundurduğu yerleri ikta olarak vermiştir. Fakat Karaman Beyin Selçuklu Devleti emri altına girmesi onun tecavüz ve akınlarına engel olmamış, 1261 yılında komutasındaki ordu ile Konya'ya hücumlarda bulunmuştur.
Kerimüddin Karaman Beyin oğlu Mehmet Bey, Karamanlıları daha fazla kuvvetlendirmiş, Selçukluların çekmekte olduğu sıkıntılarından faydalanmış, Mısır sultanı Beybars'la siyasi münasebetlerde dahi bulunmuştur. Mehmet Bey Konya'ya karşı hücuma geçerek şehri zapt etmiş, Selçuklu tarihinde Cimri diye bahsedilen Siyavuş adında birini 1277 yılında Selçuklu hükümdarı ilan etmiştir. Mehmet Bey daha sonra Moğollar tarafından yenilerek öldürülmüştür.
Mehmet Beyden sonra gelen oğulları Moğollarla mücadeleye devam etmişlerdir. İlhanlıların Anadolu valilerinin en kudretlisi olan Emir Çoban ile oğlu Demirtaş Beye bile boyun eğmemişler, fakat onların valilikleri sırasında da çok sıkıntılı devreler atlatmışlardır.
Emir Çobanoğlu Demirtaş Beyin Mısıra kaçmasını müteakip rahat nefes alan Karamanoğulları, ülkelerini daha kolaylıkla genişletmeye koyulmuşlardır. Konya'ya kati şekilde sahip oluşları da Demirtaş Beyin Anadolu'dan uzaklaşmasından sonra olmuştur.
Osmanlılarla Karamanlılar arasında ilk münasebet Orhan Bey zamanına rastlamaktadır. Karaman hükümdarı Alaeddin Ali Bey Osmanlı hükümdarı I. Murad'ın kızı Nefise Sultan ile evlenmiş, iki devlet arasında akrabalık bağları teessüs etmiştir. Akrabalık bağından en çok faydalanmaya çalışan Karamanlılar olmuştur. Buna rağmen Alaeddin Ali Bey Osmanlı topraklarına tecavüzden geri durmamıştır.
Kayınpederine karşı tecavüzde bulunan Alaeddin Ali Bey kayınbiraderi olan Yıldırım Bayezid ile iki defa muhabere etmiştir. Meşhur Akçay muharebesinde, 1398 yılında Yıldırım Bayezid'e yenilince Konya'ya kaçıp şehre kapanan Alaeddin Ali Bey, Konya'nın Osmanlılar tarafından zapt edilmesiyle yakalanarak öldürülmüştür.
Yıldırım Bayezid Konya'dan sonra, Karamanlıların daha önceki merkezi olan Larende kasabasını ele geçirmiş, Alaeddin Ali Beyin iki oğlunu Bursa'ya göndererek muhafaza altına almıştır. Böylece 1402 Ankara muhaberesinin neticesine kadar Karaman ülkesine Osmanlılar sahip olmuştur.
Timur, Anadolu beylerine eski topraklarını iade edince Karamanoğulları da topraklarını geri almıştır. Osmanlılar kendilerini toparlayınca Anadolu'da en mühim hasım olarak gördükleri Karamanoğulları'nı zapt etmek için uğraşmış, bu mücadeleler II. Murad dönemini kadar devam etmiştir. 1444 yılında Varna Savaşı'ndan zaferle dönen II. Murad Karamanoğulları Beyliği'ne seferler düzenlemiş ve 1487 yılında bu beyliği Osmanlı topraklarına katmıştır.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder